آب مروارید معمولا به دلیل تغییراتی که در عدسی چشم رخ می دهد، به وجود می آید. در واقع آب مروارید عدسی چشم را کدر می سازد و موجب تاری دید یا مبهم دیدن اشیا می شود.
عدسی چشم در واقع ساختار شفافی است که دقیقا پشت مردمک (دایره سیاه واقع در مرکز چشم) قرار گرفته است. عدسی به نور اجازه عبور می دهد تا به لایه بافت حساس به نور واقع در پشت چشم (شبکیه) برسد.
آب مروارید به طور معمول بین بزرگسالان در سنین بالا شایع تر است (آب مروارید وابسته به سن). اما گاهی پیش می آید که نوزادان با مشکل آب مروارید به دنیا بیایند و یا کودکان در سنین نوجوانی دچار آب مروارید گردند. این نوع آب مروارید را آب مروارید کودکان می نامند.
آب مروارید کودکان معمولا به دلایل زیر ایجاد می شود:
- آب مروارید مادرزادی – که معمولا در بدو تولد یا اندکی پس از تولد نوزاد به آن دچار می شود.
- آب مروارید تكاملي– در دوره کودکی یا نوجوانی- که آب مروارید مدت زمانی پس از تولد نوزاد یا در دوران کودکی تشخیص داده می شود.
آب مروارید در نوزادان یا کودکان نادر است. در انگلیس در هر 10 هزار کودک، بین سه تا چهار نفر به این عارضه مبتلا هستند.
علایم آب مروارید در کودکان
در کودکان، آب مروارید می تواند در یک یا دو چشم اتفاق بیفتد. لکه های تیره در عدسی ها گاهی ممکن است بزرگتر شده و بیشتر گسترش یابد و به این ترتیب بینایی کودک را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
آب مروارید علاوه بر کاهش دید، می تواند باعث ایجاد "چشم لرزان" و انحراف چشم (لوچي چشم که در آن دو چشم به جهت هاي مختلفي نگاه مي كنند) گردد.
زمانی که کودک شما در سن خیلی پایینی قرار دارد، به سختی می توان از پیشرفت علایم آب مروارید جلوگیری کرد. اما چشمان نوزاد شما باید به طور معمول در 72 ساعت پس از تولد معاينه شود و پس از آن نیز 6 تا 8 هفتگی دوباره مورد آزمایش قرار گیرد. گاهی اوقات ممکن است آب مرواريد در سنين بالاتر و پس از این معاينات غربالگري، در چشم کودکان ايجاد شود.
بسیار مهم است که آب مروارید در کودکان به سرعت تشخیص داده شود؛ چرا که درمان به موقع آن می تواند از آسیب های جدی بینایی در بزرگسالی پیشگیری کند. بنابراین در صورتی که در مورد بینایی فرزند خود نگران هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید و در مورد سلامتی چشم او اطمینان حاصل نمایید.
چه عواملی موجب آب مروارید در کودکان می شود؟
دلایل زیادی وجود دارد که باعث می شود یک نوزاد با آب مروارید متولد شود و یا در سالهاي ابتدايي کودکی، آب مروارید در چشم او پیشرفت کند. اما در بسیاری موارد این امکان وجود ندارد که مشخص کنیم دقیقا چه عواملی موجب بروز آب مروارید در کودکان می گردد.
دلایل احتمالی عبارتند از:
- یک نقص ژنتیکی که از والدین به نوزاد به ارث رسیده و موجب تكامل غيرطبيعي عدسی چشم شود.
- بیماری ژنتیکی خاص مانند سندرم داون
- عفونت های خاصی که مادر در زمان بارداری به آنها مبتلا شده است، مانند سرخچه یا آبله مرغان
آب مروارید کودکان چگونه درمان می شود؟
آب مروارید در کودکان معمولا چندان خطرناک نیست و هیچ اثری بر بینایی نمی گذارد و یا اثر اندکی بر آن دارد.
اما چنانچه آب مروارید بر بینایی کودک شما اثر بگذارد، می تواند مانع تكامل طبيعي بينايي كودك شود يا آن را به تاخير بياندازد. در چنین مواردی پزشکان توصیه می کنند در کوتاهترین زمان ممکن نسبت به جراحی چشم و برداشتن عدسی مبتلا به آب مروارید اقدام شود.
جایگزین کردن توان تمرکز عدسی، به اندازه جراحی و برداشتن عدسي اهمیت دارد. گاهی اوقات ممکن است عدسی که تحت تاثیر آب مروارید قرار گرفته است، در طول جراحي با عدسی های مصنوعی جایگزین شوند. گرچه معمولا در جراحی های آب مروارید کودکان رایج ترین کار این است که لنزهای تماسی یا عینک تجویز می شود تا بتوانند نقش عدسی برداشته شده را به خوبی ایفا کند.
به سختی می توان پیش بینی کرد میزان دید نوزاد پس از درمان دقیقا چقدر بهتر می شود، اما چشمی که تحت تاثیر آب مروارید بوده است، معمولا همیشه درجه ای کمتر از دید نرمال خواهد داشت. با این حال بسیاری از کودکان مبتلا به آب مروارید قادر خواهند بود یک زندگی کامل و تقریبا طبيعي داشته باشند.
چه خطراتی وجود دارد؟
مواردي از آب مروارید که بینایی را تحت تاثیر قرار داده اند و به سرعت درمان نشده اند، گاهمی توانند موجب آسیب های برگشت ناپذیر به بینایی شوند که از آن جمله می توان به تنبلی دایمی چشم و حتی در موارد شدید، نابینایی کامل اشاره کرد.
جراحی آب مروارید اکثرا موفقیت آمیز است و عواقب جدی خاصی ندارد. رایج ترین عواقب مربوط به جراحی آب مروارید، شرایطی است که می تواند کاشت لنز های مصنوعی را تحت تاثیر قرار دهد که کدر شدن کپسول خلفی (PCO) نامیده می شود. این مساله موجب می شود تاری دید دوباره بازگردد.
یکی دیگر از خطرات جدی جراحی آب مروارید، گلوکوم (آب سیاه) است که موجب ایجاد فشار در داخل چشم می گردد. چنانچه درمان موفقیت آمیز نباشد، گلوکوم (آب سیاه) می تواند موجب آسیب های غیر قابل جبرانی برای بافت های اصلی چشم شود.
گرچه برخی از عوارض احتمالی ذکر شده ممکن است بعد از جراحی برای بینایی کودک شما رخ دهد، اما غالبا با تجویز دارو یا جراحی های بعدی قابل اصلاح و درمان هستند.
آیا می توان از آب مروارید در کودکان پیشگیری کرد؟
معمولا پیشگیری از آب مروارید امکان پذیر نمی باشد؛ به ویژه انواعی که مادرزادی هستند و از والدين به ارث می رسد.
با این وجود چنانچه به توصیه های پزشک و ماماي خود عمل کنید و از ابتلا به هر نوع عفونت در زمان بارداری پیشگیری نمایید (که با دریافت تمام واکسن های مورد نیاز در قبل از بارداری این امر امکان پذیر می باشد)، احتمال تولد نوزاد مبتلا به آب مروارید کاهش خواهد یافت.
چنانچه کودکی داريد كه مبتلا به آب مروارید است و قصد دارید مجددا باردار شوید، حتما باید با پزشک متخصص و مشاور ژنتیک مشورت کنید. مشاوران ژنتیک مي توانند به والدین بگویند احتمال انتقال كدام بیماری های ارثی به نوزاد وجود دارد.
اطلاعاتی در مورد فرزندتان
چنانچه کودک شما مبتلا به آب مروارید باشد، تیم بالینی اطلاعات و سابقه بیماری وی را به مرکز خدمات ثبت بیماری های نادر و غیر عادی مادرزادی ملی (NCARDRS) ارسال خواهند نمود.
این امر کمک می کند دانشمندان به دنبال کشف راه هایی بهتر برای پیشگیری و درمان چنین بیماری هایی باشند. هر زمان که مایل باشید، می توانید اطلاعات بالینی فرزند خود را در این مرکز ثبت نمایید.