درمان كراتوكونوس(قوز قرنيه)
چهار شنبه 25 اسفند 1395
بازدید: 226088
کراتوکونوس (قوز قرنیه) چیست؟
قرنیه طبیعی منظم و کروی شکل است. اما زمانی که چشم مبتلا به کراتوکونوس باشد، با بيرون زدگي قرنيه، نازك شدن آن و ايجاد شكل مخروطي، به تدريج شكل قرنيه تغيير پیدا مي كند. به علت تغيير شكل ايجاد شده، این وضعیت قوز قرنیه خوانده مي شود. تغییر شکل قرنیه که به دلیل کراتوکونوس به وجود می آید، منجر به انحراف دید پیشرونده ای می شود که معمولا با افزایش میوپی (نزدیک بینی) و آستیگماتیسم نامنظم همراه است. در تصویر 1 قرنیه طبیعی و قرنیه مبتلا به کراتوکونوس نشان داده شده است.
تصویر 1- قرنیه طبیعی و قرنیه مبتلا به کراتوکونوس
کراتوکونوس غالبا نوجوانان و افراد در سالهای ابتدای جوانی را مبتلا می سازد. با این حال مواردی از ابتلای افراد 40 تا 50 ساله نیز گزارش شده است. افراد هر نژاد، در هر دو جنس، و ساکن هر نقطه از جهان و در هر طبقه اجتماعی می توانند مبتلا به کراتوکونوس شوند. تصویر 2 نقشه توپوگرافی چشم فرد مبتلا به کراتوکونوس را نشان می دهد.
تصویر 2- توپوگرافی چشم فرد مبتلا به کراتوکونوس
در توپوگرافی قرنیه، محدوده قرمز مرکزی نشان می دهد به علت قوز قرنيه، انحناي مركزي قرنيه به شكل غيرطبيعي، شيب زيادي دارد.
علایم و عوارض کراتوکونوس کدامند؟
نخستین نشانه کراتوکونوس تاری دید است که به دلیل ایجاد تغییرات در شکل قرنیه به دنبال میوپی یا آستیگماتیسم ناشی از کراتوکونوس به وجود می آید. در مراحل ابتدايي قوز قرنيه، معمولا ديد به كمك عينك به خوبي اصلاح مي شود. با پيشرفت قوز قرنيه و افزايش مشكل انكساري، ممكن است نياز باشد كه شماره عينك مرتبا تغيير كند.
پس از طی مراحل ابتدایی کراتوکونوس، عینک نمی تواند کیفیت دید مناسبی برای شخص فراهم آورد؛ از این رو ممکن است نیاز به لنز های تماسی خاصی وجود داشته باشد. کراتوکونوس معمولا در یک دوره 10 تا 15 ساله پیشرونده است و پس از آن تقریبا تثبیت می شود. در برخی موارد ممکن است پیشرفت کراتوکونوس بسیار سریع و غیر قابل کنترل رخ دهد و در مراحل پیشرفته این بیماری، ممکن است فرد نتواند لنزهای تماسی را تحمل کند. در موارد بسیار پیشرفته، ممکن است روی سطح قرنیه اسکار ایجاد گردد که باعث ایجاد آسیب های بیشتر در دید فرد شده و ممکن است منجر به از دست رفتن بینایی شود. در تصویر 3 تجربه فرد مبتلا به کراتوکونوس در مشاهده تصاویر (به صورت تار و بهم ریخته) به خوبی نشان داده شده است.
تصویر 3- وضوح مشاهده تصاویر توسط چشم سالم (سمت راست) و چشم مبتلا به قوز قرنیه (سمت چپ)
کراتوکونوس چگونه درمان می شود؟
با توجه به مراحل پیشرفت بیماری، گزینه های درمانی مختلفی وجود دارد که در زیر به ترتیب به آنها می پردازیم.
عینک:
در مراحل اولیه کراتوکونوس، میوپی (نزدیک بینی) و آستیگماتیسم به کمک عینک به خوبی اصلاح می شود.
لنز های تماسی:
زمانی که کراتوکونوس پیشرفت می کند، شکل قرنیه می تواند بسیار نامنظم شود و در این وضعیت عینک دیگر نمی تواند دید مناسب را برای شخص فراهم آورد. در این مرحله از بیماری، لنزهای تماسی خاصی توسط چشم پزشک تجویز و توصیه می شوند.
چندین نوع لنز تماسی برای کراتوکونوس وجود دارد. یکی از رایج ترین لنزهای تماسی مورد استفاده، لنز تماسی سخت نافذ اکسیژن (rigid gas-permeable contact lenses (RGP)) می باشد. به طور کلی می توان گفت این لنز های تماسی می تواند میوپی (نزدیک بینی) و آستیگماتیسم را به خوبی اصلاح کند. اين لنزها اجازه عبور اكسيژن لازم براي تنفس قرنيه را می دهند. لنز های تماسی RGP مورد استفاده برای کراتوکونوس برای هر بیمار به طور سفارشی طراحی و تهیه می شود.
پیوند قرنیه (Corneal Transplantation):
تقریبا 25 درصد از بیماران مبتلا به کراتوکونوس به مراحل پیشرفته بیماری می رسند و نیاز به پیوند قرنیه پیدا می کنند. نتیجه جراحی پیوند قرنیه برای بیماران کراتوکونوس با درصد بالایی موفقیت آمیز است. با این حال،این روش درمانی یک عمل بسیار تهاجمی به حساب می آید ومی تواند به صورت بالقوه عوارضی از جمله ریسک پس زدن پیوند را داشته باشد.
فرایند بهبودی پس از جراحی پیوند قرنیه تقریبا یک سال یا بیشتر به طول می انجامد. در این مدت بیمار بایستی چند مرتبه توسط چشم پزشک ویزیت شود. اکثر بیماران پس از پیوند قرنیه، هنوز نیاز به استفاده از عینک یا لنز های تماسی دارند.
(كرارينگ )رينگ داخل قرنيه (Keraring – Intracorneal Ring Segments)
روش ایمپلنت رینگ داخل قرنیه (implantation of intracorneal ring segments) پیشرفته ترین گزینه درمانی موجود برای کراتوکونوس می باشد و در موارد بسیار پیشرفته قوز قرنیه یا در بیمارانی که به دلیل شکل قرنیه دیگر قادر نیستند از لنز های تماسی استفاده نمایند، به کار گرفته می شود. اين ايمپلنت متشکل از يك يا دو قطعه نيم دايره ساخته شده از مواد سازگار با بدن به نام PMMA می باشد.
استفاده از PMMA در ایمپلنت های داخل چشمی دارای تاریخچه ای طولانی از ایمنی و اثرگذاری است و در بیش از 50 سال گذشته در ساخت لنز های داخل چشمی مورد استفاده در جراحی های کاتاراکت (آب مروارید) به کار رفته است.
اهداف جراحی کرارینگ
هدف از انجام جراحی کرارینگ فراهم آوردن شرایط زیر برای بیمار می باشد:
- مسطح کردن قرنیه و کاهش برجستگی شکل مخروطی آن.
- منظم کردن سطح قرنیه، کاهش انحرافات دید و بهبود کیفیت دید بیمار.
- کاهش میوپی (نزدیک بینی) و آستیگماتیسم ایجاد شده در اثر کراتوکونوس. با این حال تضمینی وجود ندارد که بیمار پس از این عمل نیاز به استفاده از عینک یا لنز های تماسی نداشته باشد.
- کند کردن سرعت پیشرفت کراتوکونوس و ثبات بخشیدن به شکل قرنیه. با این کار نیاز به پیوند قرنیه به طور کلی برطرف شده و یا به تاخیر می افتد.
- بالا بردن قدرت تحمل چشم برای پذیرفتن لنز های تماسی و احساس راحتی داشتن با لنز.
جراحی کرارینگ برای درمان کراتوکونوس از سال 1995 مورد استفاده قرار گرفته است. تاکنون بیش از 100 هزار بیمار مبتلا به کراتوکونوس در 45 کشور جهان با موفقیت تحت عمل جراحی کرارینگ و کاشت رینگ داخل قرنیه قرار گرفته اند. با توجه به آزمایشات بالینی گوناگون و تحقیقات و نتایج منتشر شده از آنها در مجلات پزشکی معتبر، کرارینگ (کاشت رینگ داخل قرنیه) یک عمل جراحی ایمن و موثر برای بسیاری از بیماران مبتلا به کراتوکونوس به شمار می آید.
رایج ترین سوالات در مورد جراحی کرارینگ:
بر اساس چه معیارهایی جراحی کرارینگ می تواند برای فرد مناسب باشد؟
برای آنکه بتوان تعیین کرد آیا جراحی کرارینگ برای فرد گزینه مناسبی هست یا خیر، لازم است معاینه کامل چشم و آزمایش های چشمی پیشرفته ای که چشم پزشک درخواست می کند، انجام شود. سپس نتایج آزمایشات توسط چشم پزشک مورد ارزیابی کامل قرار می گیرد. این نظر تخصصی چشم پزشک است که پس از ارزیابی شرایط بیمار تعیین می کند آیا جراحی کرارینگ می تواند گزینه مناسبی برای وی باشد یا خیر. به طور کلی می توان گفت جراحی کرارینگ برای بیماران مبتلا به کراتوکونوس پیشرونده، یا کسانی که چشم آنها قدرت تحمل لنز های تماسی را ندارد و نیاز به پیوند قرنیه دارند می تواند یک گزینه درمانی باشد. علاوه بر این بیماران، افراد دیگری که می توانند از مزایای جراحی کرارینگ بهره مند شوند عبارتند از: بیمارانی که در آنهاکراتوکونوس به دنبال اصلاح دید به کمک لیزر بوجود آمده باشد؛ بیماران دارای نامنظمی شدید قرنیه که این وضعیت به دنبال جراحی کراتوتومی شعاعی (radial keratotomy surgery) ایجاد شده است وبیماران مبتلا به آستیگماتیسم نامنظم شدید که این وضعیت پس از پیوند قرنیهبوجود آمده است.
جراحی کرارینگ برای چه کسانی ممنوع است؟
بیمارانی که مبتلا به کراتوکونوس شدید هستند و یا کسانی که اسکارهای بزرگ روی قرنیه دارند، افراد مناسبی برای جراحی کرارینگ نمی باشند؛ بیماران مبتلا به آلرژی که عادت دارند چشم های خود را می مالند، چنانچه تحت این نوع عمل قرار گیرند ممکن است عوارض شدیدی را پس از عمل تجربه کنند. از اینرو بایستی قبل از عمل، بیماری آلرژیک آنها درمان شود تا از مالش چشم پس از عمل خودداری کنند.بیمارانی که انتظار دارند پس از عمل کرارینگ نیاز به استفاده از عینک یا لنز های تماسی نداشته باشند، بایستی قبل از اقدام به این عمل در مورد فواید احتمالی آن با پزشک خود مشورت نمایند؛ چرا که جراحی کرارینگ یک عمل جراحی انکساری نیست تا نیاز به عینک یا لنز های تماسی را به طور کامل برطرف نماید.
نتایج عمل جراحی کرارینگ تا چه مدت زمان اثربخش باقی می ماند؟
نتایج حاصل از جراحی کرارینگ برای بیمار محدودیت زمانی ندارد و تا پایان عمر تغییر نمی کند. بیمارانی هستند که در سال 1995 (نخستین سال بکار گیری این تکنیک پزشکی) تحت این عمل قرار گرفته اند و نتیجه عمل برای آنها پایدار و موفقیت آمیز است. رینگ داخل قرنیه از پلیمری سازگار با بدن انسان به نام PMMAتهیه شده است. این ماده از سال 1949 تا بحال برای ساخت لنز های داخل چشمی مورد استفاده قرار می گیرد و تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر پس زدن پیوند یا کاهش کیفیت در گذر زمان وجود ندارد. گرچه کیفیت نتایج عمل در اکثر بیماران در طول سالیان تغییری نکرده است، با این حال این امکان وجود دارد کراتوکونوس پیشرفت کرده و در مواردی نیاز به پیوند قرنیه بوجود آید.
آیا رینگ کاشته شده در قرنیه چشم توسط دیگران قابل مشاهده است؟
رینگ مورد استفاده در عمل جراحی کرارینگ شفاف و بسیار کوچک است. از نظر تاثیر در ظاهر و زیبایی، همانند لنز های تماسی است و در اکثر موارد با چشم غیرمسلح توسط سایر افراد قابل مشاهده نمی باشد.
قبل از مراجعه برای عمل جراحی کرارینگ چه کارهایی باید توسط بیمار انجام شود؟
چنانچه از لنز های تماسی استفاده می کنید، طبق دستور پزشک چندین روز قبل از عمل نبایستی از لنز استفاده کنید تا چشم به وضعیت طبیعی خود بازگردد. پیش از مراجعه به مرکز برای عمل، یک وعده غذای سبک بخورید، دوش بگیرید و موهای خود را بشویید. به هیچ وجه لوازش آرایشی به ویژه اطراف چشم استفاده نکنید. از هیچ نوع عطر و مواد معطر استفاده ننمایید. در روز عمل در ساعت مقرر در بیمارستان حضور داشته باشید. پیش از ورود به اتاق عمل، پرستار چند قطره چشمی مخصوص در چشم می چکاند تا چشم آماده عم لشود. سپس از شما خواسته می شود لباس خود را تعویض کرده و روپوش مخصوص اتاق عمل را بپوشید تا برای حضور در اتاق استریل عمل آماده شوید.
جراحی کرارینگ چگونه انجام می شود؟
جراحی کرارینگ یک عمل سریع و بدون درد است که به صورت سرپایی و بدون بستری در بیمارستان انجام می گیرد. قطره بی حسی چشمی در چشم بیمار چکانده می شود تا چشم بی حس شود. بیمار در طول عمل هوشیار است ولی دردی احساس نمی کند. جراحی در اتاق عمل و تحت شرایط کاملا استریل انجام می شود. پزشک جراح از یک میکروسکوپ جراحی با دقت بالا استفاده می کند تا نمایی کاملا واضح و دقیق از درون چشم داشته باشد.
عمل جراحی کرارینگ با کمک تجهیزات میکروسکوپی خاصی که برای این جراحی طراحی شده اند، انجام می گیرد. با ایجاد یک برش 1 میلی متری و یک تونل در ضخامت قرنیه، رینگ مورد نظر داخل قرنیه کاشته می شود. در اکثر موارد محل برش به خودی خود ترمیم می شود و نیازی به بخیه زدن نیست. پس از پایان عمل، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می شود تا قبل از ترخیض از بیمارستان مدت زمان کوتاهی استراحت کرده و به وضعیت پایدار برسد. پس از معاینه و چک کردن علایم، بیمار ترخیص شده و می تواند به منزل مراجعه کند.
بیمار در دوران نقاهت پس از عمل چه باید بکند؟
جراحی کرارینگ از دسته جراحی های کمتر تهاجمی است. از این رو بیمار 2 تا 3 روز پس از عمل می تواند بیشتر فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرد.
انتظار می رود تا چند روز پس از عمل علایمی مانند تاری دید، قرمزی چشم، خارش، سوزش و حساسیت به نور و ترس از نور داشته باشید. این علایم پس از عمل کاملا طبیعی است و با استفاده از دارو ها و قطره های چشمی که پزشک برای مصرف پس از عمل تجویز کرده است، بهبود می یابند. بسیار مهم است که تمام دارو ها را طبق تجویز پزشک و در زمان معین مصرف کرده و به دقت به توصیه های پزشک جراح تان عمل کنید. چنانچه این علایم وجود نداشت و چند روز پس از عمل آغاز شد، غیر طبیعی است و باید این مساله را فورا با پزشک تان در میان بگذارید.
در بسیاری از بیماران، بهبود بینایی چند روز پس از عمل به خوبی قابل لمس است، با این حال تثبیت میزان دید فرد به طور میانگین تقریبا نزدیک به 12 هفته به طول می انجامد. در طی این مدت و قبل از تثبیت نهایی، چنانچه دید فرد متغیر و دارای نوسان باشد کاملا طبیعی است. از آنجا که کاشت رینگ داخل قرنیه و جراحی کرارینگ برای اصلاح عیوب انکساری چشم طراحی نشده است، ممکن است فرد پس از عمل نیاز به استفاده از عینک یا لنز های تماسی داشته باشد. در چنین شرایطی پزشک پس از یک ماه عینک موقت اصلاحی تجویز می کند و پس از تثبیت دید فرد (تقریبا 3 ماه پس از عمل) عینک دایمی با شماره نهایی و پایدار را تجویز می نماید.
جراحی کرارینگ چه ریسک هایی در پی دارد؟
همانند هر نوع عمل جراحی، این نوع عمل نیز با ریسک هایی همراه است. به عنوان مثال در مواردی که ایجاد تونل قرنیه بسیار دشوار است، این امکان وجود دارد پزشک جراح در حین عمل تصمیم بگیرد از کاشت رینگ صرفنظر نماید. پس از عمل احتمال بسیار کمی برای عفونت وجود دارد، به ویژه اگر داروهای تجویز شده را به طور منظم و طبق نسخه مصرف نکنید و یا در معرض آلودگی محیطی باشید. در صورت بروز عفونت، ممکن است جراح تصمیم بگیرد رینگ کاشته شده در قرنیه را از چشم خارج نماید. از دیگر عوارض احتمالی پس از جراحی کرارینگ، بیرون زدگی یا جابجایی رینگ کاشته شده می باشد. چنانچه این موارد رخ بدهد، رینگ با کمک جراحی در جای خود ثابت شده و یا طبق نظر جراح کلا برداشته می شود. هر زمان پس از عمل ممکن است پزشک جراح برای ارتقای نتیجه عمل تصمیم بگیرد رینگ داخل قرنیه را تغییر داده و یا مجددا جایگذاری نماید. چنانچه رینگ داخل قرنیه برداشته شود، قرنیه به شکل قبلی خود و شرایط پیش از عمل باز می گردد. از این رو شرایط بیمار نیز به وضعیت قبل از عمل باز خواهد گشت. احتمال بروز عوارض خفیف پس از عمل تقریبا 3 درصد می باشد. میزان بروز عوارض جدی چیزی کمتر از دو دهم درصد است. قابل ذکر است که در صورت بروز عوارض جدی، این شرایط اورژانسی بوده و ممکن است نیاز به پیوند قرنیه اورژانسی باشد.
در دوران نقاهت پس از عمل با انجام چه کار هایی می توان احتمال بروز عوارض را کاهش داد؟
تمامی دارو ها و قطره های چشمی تجویز شده توسط پزشک را باید به طور منظم و در ساعات معین مصرف نمایید. با توجه به اینکه باید از هر گونه آلودگی محیطی در امان بمانید، لذا حداقل تا یک ماه پس از عمل باید از شنا کردن، رفتن به سونا، انجام ورزش های سنگین و مالیدن چشم خودداری کنید. در زمان دوش گرفتن دقت کنید که آب وارد چشم نشود. پلک چشم همیشه باید تمیز نگه داشته شود، برای این کار باید به کمک محلول نمکی و گاز استریل که از داروخانه تهیه شده اند پلک ها را تمیزکنید. زمانی که قصد دارید قطره چشمی استفاده کنید، قبل از دست زدن به آن، دست های خود را با آب و صابون بشویید. مراقب باشید سر قطره چکان با دست یا چشم تماس پیدا نکند. بلافاصله پس از استفاده، درب ظرف را ببندید.
حداقل تا یک ماه پس از عمل از حضور در محیط های آلوده یا مکان هایی که عده زیادی در آن حضور یا رفت و آمد دارند بپرهیزید. ممکن است پزشک به شما توصیه نماید قبل از خواب، روی چشم را با پچ محافظ چشم بپوشانید. این کار از تماس دست با چشم و مالیدن چشم به طور ناخودآگاه در هنگام خواب جلوگیری می کند.
حتما لازم است که ویزیت های بعد از عمل در تاریخ های که به شما داده می شود انجام شود. بهطور معمول ویزیت ها یک روز پس از عمل، یک هفته پس از عمل، و سپس 3، 6، و 12 ماه پس از عمل انجام می شوند.
میزان موفقیت این عمل چقدر است؟
میزان موفقیت عمل جراحی کرارینگ بستگی به شدت و میزان پیشرفته بودن کراتوکونوس (قوز قرنیه) دارد. بیمارانی که مبتلا به کراتوکونوس خفیف تا متوسط هستند، نسبت به کسانی که دچار کراتوکونوس پیشرفته می باشند، نتایج بهتری تجربه خواهند کرد. طبق آمار های بدست آمده، میزان موفقیت جراحی کرارینگ در کراتوکونوس خفیف تا متوسط، 96 درصد می باشد.
مزایای عمل جراحی کرارینگ در مقایسه با پیوند قرنیه چیست؟
- بهبود سریعتر بینایی فرد (3 ماه در مقایسه با یک سال برای پیوند قرنیه)
- بدون احتمال پس زدن
- استفاده راحت تر از لنز های تماسی پس از عمل
- در صورت نیاز قابل برگشت است
- به تاخیر انداختن نیاز به پیوند قرنیه و یا برطرف کردن کامل نیاز به آن
آیا پیوند قرنیه بهتر از عمل جراحی کرارینگ می باشد؟
میزان موفقیت عمل پیوند قرنیه برای بیماران مبتلا به کراتوکونوس بیش از 90 درصد است. با این حال، پیوند قرنیه یک عمل جراحی بسیار تهاجمی است و دوره بهبودی طولانی (یک سال یا بیشتر) دارد. احتمال پس زدن پیوند نیز در هر زمانی وجود دارد. چنانچه پس زدن پیوند به درمانهای معمول پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به پیوند مجدد قرنیه باشد. لازم به ذکر است که در پیوند مجدد قرنیه احتمال موفقیت عمل به شدت کاهش می یابد.
پس از پیوند قرنیه، در بیشتر موارد بیمار نیاز به استفاده از عینک و لنز های تماسی خواهد داشت. پیوند قرنیه کاملا به دسترسی داشتن به فرد اهدا کننده قرنیه وابسته است، از این رو ممکن است بیمار مدت زمان قابل توجهی در صف انتظار برای دریافت قرنیه اهدایی از بانک چشم باقی بماند.
آیا با انجام عمل جراحی کرارینگ می توان از عمل پیوند قرنیه بی نیاز شد؟
هدف اصلی عمل جراحی کرارینگبازگرداندن کیفیت دید بیماران مبتلا به کراتوکونوس می باشد. بسیاری از بیماران که تحت عمل جراحی کرارینگ قرار گرفته اند و شکل قرنیه آنها تثبیت شده است، تایید می کنند که این عمل می تواند تا مدت زمان نامحدودی نیاز آنها به پیوند قرنیه را به تاخیر انداخته یا به طور کامل برطرف سازد.
رینگ داخل قرنیه (جراحی کرارینگ)
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کراتوکونوس (قوز قرنیه) و گزینه های درمانی آن می توانید با چشم پزشک خود مشورت نمایید.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید مدیر سایت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.