درمان تومور

تومورهاي پلك و حدقه

تومورها توده های بافتي غیرطبیعی هستند . بیمار معمولا با شنیدن کلمه "تومور" آن را چيزي خطرناك تصور مي كند اما همیشه اینطور نیست. گاهی اوقات تومورها، تکثیر یا رشد سلولهای خوش خیم هستند، بنابراین سرطانی نیستند؛ در موارد دیگر، تومورها، تکثیر سلولهای بدخیم بوده و در نتیجه سرطانی هستند.

• تومورهای پلک روی پوست پلک قرار دارند.
• تومورهای حدقه در حفره حدقه چشم قرار دارند. این حفره داراي عضلات، رگ های خونی ... و ممكن است تومور هر یک از این ساختارها را درگير كند.

چه نوع تومورهايي وجود دارد؟

تعداد زیادی از انواع تومور در هر دو نوع حدقه و پلك وجود دارد. تومورها خوش خیم و بدخیم وجود هستند و حتی برخی از آنها ممکن است در ابتدا خوش خیم باشند و بعد از آن بدخیم شوند. بنابراین، هنگامی که مشكوك به وجود تومور مي باشيد، باید معاينه شويد تا در مورد بدخيم بودن يا نبودن آن مطمئن شويد.

تومورها باعث ايجاد چه مشكلاتي مي شوند؟

آنچه باید توجه بیماران را به خود جلب کند و آنها را به ترغيب به ويزيت پزشك كند، این است که بسیاری از این تومورها، به خصوص تومورهای پلک، به عنوان زخم ها يا توده هاي كوچك ظاهر می شوند که به آنها اهمیت داده نمي شود، چرا که آنها به تدريج رشد مي كنند و هيچ اختلالي ايجاد نمي كند و تنها در موارد بسیار کمی دچار خارش یا سوزش می شوند. بعضی اوقات آنها اندکی خونریزی می کنند و ايجاد زخم مي كنند، اما از نظر بيماران  این توده ها معمولی هستند که باعث ناراحتی نمی شوند و به آنها توجهی نمی کنند، بنابراین وقتی آنها نزد پزشك جهت معاينه مي روند كه تومور بزرگ تر شده و برداشتن آن سخت تر است.

بسیار مهم است وقتی که فرد در معرض ضایعه ای در پلک خود قرار می گیرد که باعث درد نمی شود، اما دچار خونریزی یا خارش و تغییر اندازه یا رنگ مي شود، به چشم پزشک بخصوص متخصص پلاستيك چشم مراجعه كند تا آن ضايعه مورد بررسي قرار گرفته و تشخيص و درمان زود رس را انجام گيرد.

تومورهای حدقه  تا حدودی متفاوت هستند، زيرا آنها در داخل حدقه چشم قرار دارند و بیمار علائمي را تجربه می کند. وي ممکن است متوجه شود که چشمانش بيرون زده یا نامتوازن است یا اینکه دوبيني پيدا كند. معمولا این علائم  توجه بیماران را جلب كرده و باعث مراجعه آنها به پزشك مي شود بنابراین در این موارد، تشخیص معمولا به تأخیر نمی افتد، اگر چه در بعضی موارد اين تومورها آنقدر  كند رشد مي كنند  که وقتی علائم ایجاد می کنند، اندازه شان خیلی بزرگ شده است.

چه کسانی در معرض ابتلا به چنین تومورهایی قرار دارند؟

پوست افرادی که در طول زندگی خود به جهت فراغت يا كار، مدت زيادي در معرض  نور خورشید قرار گرفته اند، آسيب بيشتري مي بيند، بنابراین خطر ابتلا به سرطان پوست بیشتر است. این افراد باید جهت بررسي پوست صورت خود به متخصص مراجعه كنند؛ چرا که این منطقه و بخصوص پوست اطراف چشم، معمولا بیشتر در معرض آفتاب قرار می گیرد. چنانچه که در هر قسمت  از پوست خود متوجه وجود ضایعه اي شديد، باید به متخصص مراجعه کرده و معاينه شويد.

سني که تومورهاي پلک  و تومورهای حدقه معمولا ظاهر مي شوند بستگی به نوع تومور دارد. بعضی از آنها در دوران کودکی بيشتر ديده مي شوند، در حالی که بعضي ديگر در سنین بالا ظاهر مي شوند. به طور کلی، تومورها غالبا بالاي 50 سالگي ظاهر مي شوند.

افرادی که رنگ پوستشان بسيار روشن است بايد مراقبت بيشتري كنند زيرا خطر ابتلا به سرطان پوست در آنها بيشتر است.

دليل ايجاد تومورها چيست؟ آیا می توان از آنها جلوگیری کرد؟

همانطور که انواع متفاوتي از تومورها وجو دارند، مکانیزم تولید هر یک از آنها متفاوت است. اما در تومور پلک، عامل اصلي خطر آسیب ناشي از نور خورشید است. پوستي كه به شدت از نور خورشيد آسيب ديده احتمال ابتلا به سرطان در آن بيشتر است. استفاده از وسايل حفاظتي مناسب در برابر نور خورشيد بسیار مهم است. افراد باید:

• عینک آفتابی بزنند.
• از کرم های ضد آفتاب (کرم های ضد آفتابي وجود دارند که قابليت استعمال بر روي پلك را دارند) استفاده كنند.
• از قرار گرفتن در معرض آفتاب در طول ساعات 12 ظهر تا 15 اجتناب كنند.

بیمارانی که در حال حاضر مبتلا به سرطان پوست در سایر نقاط بدن به خصوص پوست صورت هستند، به محض اينكه متوجه ضایعه اي در پلک های خود شوند که دردناک نیست، اما خونریزی یا خارش دارد، جهت تشخيص زودهنگام بايد به يك متخصص پلاستيك چشم مراجعه كند.

تشخيص

هنگامی که بیمار جهت معاينه نزد پزشك مي رود و پزشك ضایعه اي مشاهده مي كند که مشکوک به بدخیم بودن است، باید نوع تومور  را بداند تا در مورد سرطاني بودن يا نبودن آن مطمئن شود.

قابل اعتمادترين راه براي تشخيص خوش خيم يا بدخيم بودن ضايعه، بیوپسی يا نمونه برداري است. در بيوپسي با برداشتن مقداري از بافت ضايعه، آن را آناليز كرده و نوع تومور را مشخص مي كنند. این كار اهميت زيادي دارد، زیرا بسته به نوع تومور، روش درمان متفاوت است.

اگر تومورهای پلک کوچک باشند كه  بتوان آنها را به طور کامل با یک مداخله جراحی حذف کرد، پزشك آن را انجام خواهد داد و منتظر نتيجه بیوپسی مي ماند.  در صورتي كه تومور بدخيم يا خوش خيم بوده باشد پزشك مطمئن است كه ضايعه را كاملا برداشته است.

در مورد تومورهای بزرگ، بیوپسی ها در تایید سرطانی بودن آنها انجام مي شود كه در صورت تائيد منجر به حذف كامل ضايعه مي شود و ممکن است كه در ادامه نیاز به ترميم گسترده پلك با استفاده از پیوند یا فلاپ داشته باشد.

در مورد تومورهاي حدقه، هميشه امكان نمونه برداري وجود ندارد. بسیاری از آنها از روي مشخصات بالینی بیمار و نتایج آزمایشات تصویربرداري مانند CT یا MRI تشخیص داده می شوند.

درمان

درمان به نوع تومور بستگی دارد. تومورهاي خوش خيم پلك را مي توان به راحتی با يك عمل جراحی کوچک برداشت. اما تومورهای بزرگتر ممکن است به جراحی هاي پیچیده تري نياز داشته باشند. تومورهای بدخیم باید کاملا حذف شوند كه گاهی اوقات این كار به سادگي انجام مي شود، اما گاهی اوقات نیاز به انجام جراحی هاي پیچیده  در دو یا سه نويت است.

در مورد تومورهاي حدقه، درمان متفاوت خواهد بود و به نوع تومور بستگی دارد. موقعيت مکاني حساس آن بدین معنی است که آنها همیشه نمی توانند برداشته شوند. تومورهايي كه دسترسي به آنها راحت باشد كاملا برداشته مي شوند، اما آنهايي که در محدوده دسترسي دشوار قرار دارند، بايد تحت نظر قرار گرفته شوند تا پس از هر معاينه، نحوه ادامه درمان آنها تعيين گردد. درمان اين نوع تومورها هميشه مستلزم جراحي نيست. شایعترین تومور حدقه، ليمفوما است. ليمفوما از طریق بیوپسی تشخیص داده می شود، اما درمان آن جراحی نیست، بلکه براساس نوع بافت شناسی، از روش پرتو درماني یا شیمی درمانی استفاده می شود.

میزان موفقیت حذف تومورها چقدر است؟

در مورد تومورهاي بدخیم پلک، اگر پزشك کل تومور و بافت سالم اطراف آن را بردارد، میزان موفقیت بالا خواهد بود، و شانس برگشت تومور کم است. با این وجود، پس از حذف تومور بيمار بايد بطور منظم معاينه شود تا در صورت ظاهر شدن دوباره تومور یا عود آن، به سرعت تشخيص داده شود كه در این صورت ممكن است مداخله اي جدید انجام شود.

در مورد تومورهای حدقه، میزان موفقیت درمان به نوع تومور بستگي دارد.