قرنیه چیست؟

قرنیه بافتی شفاف و گنبدی شکل است که سطح قدامی چشم را می پوشاند. بزرگی آن به اندازه یک سکه ده سنتی و ضخامت آن به اندازه کارت اعتباری است. قرنیه به کمک لایه ای نازک از اشک تغذیه شده و مرطوب نگه داشته می شود. صافی سطح قرنیه با پلک زدن حفظ می گردد.

چنانچه قرنیه در اثر بیماری یا آسيب تغییر شکل دهد، زخم شود یا شفافیت خود را از دست بدهد، نور به درستی از آن عبور نمی کند و به همین دلیل بینایی کاهش می یابد. در برخی موارد برای بازگرداندن بینایی مناسب لازم است قرنیه آسیب دیده یا تغییر شکل یافته، به کمک عمل جراحی با قرنیه سالم و شفاف تعویض گردد.

 

عمل جراحی پیوند قرنیه چیست؟

در جراحی پیوند قرنیه، قرنیه آسیب دیده یا زخم شده برداشته می شود و با قرنیه اهدایی (اهدا شده از فردی دیگر) پیوند زده می شود که به آن پیوند (graft) می گویند. این عمل جراحی با نامهای دیگری مانند "پیوند قرنیه نفوذی" (Penetrating keratoplasty) یا "پیوند قرنیه" (corneal grafting) نیز شناخته می شود. چشم شما "چشم دریافت کننده پیوند" است، زیرا پیوند را دریافت می کند. قرنیه فرد دیگر "قرنیه اهدایی" یا "بافت اهدایی" خوانده می شود، زیرا قرنیه از طرف او به شما داده شده و یا اهدا می گردد.

 

قرنیه پیوند شده اهدایی

بانک چشم مرکزی است که بافت اهدایی برای استفاده در جراحی پیوند قرنیه را فراهم می آورد. قرنیه ها مربوط به افراد متوفی است که قبل از مرگ تصمیم گرفته اند بافتهای سالم خود را اهدا کنند؛ و یا اینکه خانواده متوفی اجازه اهدای عضو می دهد. در كشورهاي مختلف دنيا، بسیاری از بانک هاي چشم توسط سفيران بانک چشم، گروه های داوطلب متشکل از دریافت کنندگان پیوند قرنیه و خانواده های اهدا کنندگان بافت چشم حمایت و پشتیبانی می شوند. این سفيران، با به اشتراک گذاشتن تجربیات شخصی خود و صحبت کردن در مورد تغییری که پس از دریافت قرنیه در زندگیشان ایجاد شده است، آگاهی عمومی در مورد اهدای بافت های چشم و پیوند قرنیه را افزایش می دهند.

قرنیه طبيعي، رگ های خونی ندارد. به نظر می رسد فقدان رگ های خونی در قرنیه موجب می شود بدن قرنیه اهدایی را به عنوان یک بافت خارجی نشناسد. تحقیقاتی که در مورد سازگاری ايمني بین دریافت کننده و اهدا کننده عضو در حال انجام است، می تواند شانس موفقیت آمیز بودن عمل در بیماران با ریسک بالا را افزایش دهد.

سن، جنسیت، گروه خونی، رنگ چشم، و دوربینی یا نزدیک بینی چشم در انتخاب بافت اهدایی مورد توجه قرار نمی گیرد؛ زیرا این عوامل تاثیری در نتیجه جراحی پیوند قرنیه ندارد.

پیشرفت های اخیری که در تکنیک های نگهداری چند روزه قرنیه های اهدایی در مایع به دست آمده، شانس جراحی های موفقیت آمیز را ارتقا داده است. بدین ترتیب انتخاب زمان مناسب برای عمل جراحی و برنامه ریزی بهتر امکان پذیر گردیده است.