توکسوپلاسموسيس نوعی عفونت است که در اثر انگلی به نام توکسوپلاسما به وجود می آید.
این عفونت در تمام نقاط جهان حتی در انگلستان نیز وجود دارد، اما از آنجا که معمولا علایمی ندارد، به ندرت گزارش می شود.
همه ساله در انگلستان و ولز 350 مورد از این عفونت گزارش می شود، اما به نظر می رسد تعداد واقعی ابتلا به این عفونت ها چیزی بیش از 350 هزار مورد باشد.
تخمین زده می شود چیزی حدود یک سوم مردم در انگلیس در دوره ای از زندگی خود به عفونت توکسوپلاسموسيس مبتلا می شوند اما اکثرا متوجه آن نمي شوند.
آیا توکسوپلاسموسيس خطرناک است؟
توکسوپلاسموسيس معمولا بیماری خطرناکی به شمار نمی آید؛ چرا که سیستم ایمنی بدن به اندازه کافی قوی هست تا بتواند با این عفونت مبارزه کرده و اجازه ندهد به یک بیماری جدی تبدیل شود. پس از ابتلا به این عفونت، اکثر افراد معمولا برای بقیه زندگی خود نسبت به آن ایمن می شوند.
با این وجود این بیماری می تواند در شرایط زیر خطرناک باشد:
- وقتی که خانم باردار به اين عفونت مبتلا شود- توکسوپلاسموسيس ممکن است موجب سقط جنین یا تولد جنین مرده گردد؛ یا اینکه ممکن است عفونت به جنین منتقل شده و عوارض جدي به وجود آورد (توکسوپلاسموسيس مادرزادی)
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند- مثلا کسانی که پیوند عضو داشته اند؛ کسانی که HIV دارند؛ یا کسانی که تحت شیمی درمانی قرار گرفته اند؛ در این دسته از افراد، عفونت می تواند به چشم، قلب، ریه و مغز گسترش يابد.
توکسوپلاسموسيس مادرزادی در انگلیس نادر است و برآورد می شود از هر 10 هزار تا 30 هزار نوزادی که متولد می شود، تنها یک مورد به این نوع عفونت مبتلا باشد.
توکسوپلاسموسيس چگونه به وجود می آید؟
انگلی که باعث ایجاد توکسوپلاسموسيس می گردد، در ادرار یا مدفوع گربه های مبتلا به این عفونت، یا در گوشت های آلوده وجود دارد.
این انگل می تواند به روش های زیر از طریق دهان وارد بدن انسان شود:
- خوردن یا دست زدن به گوشت خام، دودی یا نیم پخته آلوده به این انگل– به ویژه گوشت گوسفند و خوک
- خوردن مواد ذايي مانند میوه یا سبزیجات كه خوب شسته نشده اند یا نوشیدن آبی که به ادرار گربه آلوده شده است.
- وارد شدن اتفاقي خاك آلوده به اين عامل بيماري زا يا وارد شدن تصادفي ادرار و مدفوع گربه به دهان
توکسوپلاسموسيس از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود، مگر در موادر نادری مانند دریافت عضو از فرد آلوده به این انگل (در پیوند عضو)، و یا انتقال این عفونت به جنین از طریق مادری که در اوایل دوره بارداری به سر می برد.
تست توکسوپلاسموسيس
با انجام یک آزمایش خون ساده می توان فهمید آیا به این انگل مبتلا هستید یا خیر.
چنانچه احتمال ابتلا به عفونت را دارید و یا دچار علایمی خاص و یا در معرض شرایطی جدی هستید؛ به عنوان مثال اگر احتمال ابتلا به HIV در شما وجود دارد، توصیه می شود حتما تست توکسوپلاسموسيس را انجام دهید.
در انگلستان، تست توکسوپلاسموسيس برای مادران باردار به طور معمول انجام نمی شود؛ اما چنانچه احتمال می دهید در زمان بارداری به نحوی در معرض این عفونت قرار گرفته اید، می توانید از پزشک یا مامای خود بخواهید این تست را برای شما انجام دهند.
درمان توکسوپلاسموسيس
در افرادی که شرایط خاص ذکر شده در بالا را ندارند، توکسوپلاسموسيس معمولا نیاز به درمان خاصی ندارد. دارویی که برای درمان این نوع عفونت به کار می رود معمولا دارویی است که موجب پیشگیری از علایم و عوارض شدید در افراد با ریسک بالا–مثلا افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف- می گردد. پریمتامین به علاوه سولفادیازینیا آزیترومایسین داروهای اصلي هستند كه براي درماناين عفونت تجویز می شود.
برای مادران باردار که براي اولين بار به توکسوپلاسموسيس مبتلا شده اند، ممكن است دارویی تجویز شود تا خطر انتقال عفونت به جنين يا آسيب ديدن جنین را کاهش دهد؛ گرچه ميزان اثربخشی این داروها هنوز مشخص نیست.
پیشگیری از توکسوپلاسموسيس
راه های زیادی وجود دارد که شما می توانید با رعايت آنها از سرایت توکسوپلاسموسيس جلوگیری نمایید، از جمله:
- پوشیدن دستکش موقع انجام کارهای باغبانی، به ویژه زمانی که با خاك سر و كار داريد.
- شستن دستها قبل از غذا خوردن
- نخوردن گوشت خام یا نیم پخته
- شستن صحیح و کامل ظروف آشپزخانه که در آنها گوشت خام قرار داده اید.
- شستن صحیح و کامل میوه و سبزیجات قبل از مصرف
- خالی کردن و تمیز کردن ظرف ادرار و مدفوع حیوانات خانگی تان به طور روزانه
- پیشگیری از تماس مستقیم با ادرار یا مدفوع گربه
چنانچه باردار هستید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید، رعایت این موارد در پیشگیری از ابتلا به عفونت توکسوپلاسموسيس بسیار مهم است.