ناخنک

ناخنک (Pterygium)

ناخنک توده ای است که در ملتحمه یا غشای مخاطی که روی سفیدی چشم را می پوشاند، گسترش می یابد. این توده خوش خیم و غیرسرطانی است و اغلب مثلثی شکل است. در برخی موارد ممکن است ناخنک به قرنیه نفوذ کند. قرنیه بخش شفافی است که عنبیه و مردمک چشم را احاطه کرده است. ناخنک معمولا مشکلی ایجاد نمی کند و نیازی به درمان ندارد؛ با اینحال چنانچه برای بینایی فرد مزاحمتی ایجاد کند می تواند به کمک عمل جراحی برداشته شود.

چه عواملی باعث ایجاد ناخنک می شوند؟

دلایل ایجاد ناخنک به طور دقیق مشخص نیست. با این حال به نظر می رسد به مدت طولانی در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) قرار گرفتن می تواند منجر به رشد ناخنک گردد. این بیماری غالبا در افرادی بروز می کند که در مناطق بسیار گرم زندگی می کنند و ناچار هستند مدت زمان زیادی را بیرون از خانه و در معرض باد و آفتاب شدید به سر ببرند. به طور کلی می توان گفت افرادی که در معرض برخی عوامل قرار بگیرند با احتمال بیشتری به این بیماری مبتلا می شوند. این عوامل عبارتند از:

• نور خورشيد
• گرده گلها و گیاهان
• شن و گرد و خاک
• دود سیگار
• باد

فاکتور های دیگری که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد، داشتن پوست روشن و رنگ چشم روشن است.

علایم این بیماری کدامند؟

ناخنک لزوما همیشه همراه با علایم نمی باشد؛ و چنانچه علایمی وجود داشته باشد معمولا خفیف است. رایج ترین علایم عبارتند از: قرمزی چشم، تاری دید و درد چشم. علاوه بر اینها ممکن است فرد دچار سوزش و خارش چشم گردد. چنانچه ناخنک به اندازه ای رشد کند که قرنیه را بپوشاند، می تواند بر بینایی فرد اثر بگذارد. ناخنک ضخیم یا بزرگتر نیز موجب می شود احساس کنید یک جسم خارجی در چشم شماست. زمانی که ناخنک ایجاد شود، فرد به دلیل ناراحتی چشم قادر نخواهد بود از لنز های تماسی استفاده کند.

عوارض این بیماری چيست؟

ناخنک در موارد نادر ممکن است منجر به ایجاد لکه شدید بر روی قرنیه گردد؛ از آنجا که لکه قرنیه می تواند منجر به از دست رفتن بینایی گردد، در این شرایط لازم است فرد سریعا تحت درمان قرار گیرد. در مواردی که این وضعیت شدید نباشد، التهاب چشمی به کمک قطره های چشمی و پماد چشمی برطرف می گردد؛ اما در مواردی که ناخنک بسیار پیشرفته شده باشد، نیاز به پیوند قرنیه است. در عمل پیوند قرنیه، قرنیه آسیب دیده برداشته شده و با قرنیه اهدایی جایگزین می شود تا چشم بینایی خود را دوباره به دست آورد.

این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص ناخنک در چشم چندان دشوار نیست. پزشک متخصص به کمک معاینه عادی چشم که با دستگاه اسلیت لامپ انجام می شود می تواند آن را تشخیص دهد. اسلیت لامپ پزشک را قادر می سازد تا به کمک نور روشن و میکروسکوپ این دستگاه درون چشم را به خوبی مشاهده نماید. چنانچه پزشک شما تشخیص دهد آزمایش های دیگری باید انجام شود، این آزمایش ها عبارتند از:

• معاینه دقت بینایی، که شامل خواندن حروف از روی تابلو بینایی می باشد.
• توپوگرافی قرنیه، که تغییرات انحنای قرنیه را اندازه گیری می کند.
• بررسی عکس های قرنیه، که شامل گرفتن عکس از قرنیه می باشد تا سیر رشد ناخنک مورد بررسی قرار گیرد.

این بیماری چگونه درمان می شود؟

ناخنک معمولا تا زمانی که در بینایی فرد مشکلی ایجاد نکند و یا سبب ایجاد درد و ناراحتی شدید در چشم نشود نیازی به درمان ندارد. پزشک با معاینه چشم شما می تواند تشخیص دهد که آیا ناخنک برای بینایی شما مشکلی ایجاد خواهد کرد یا خیر.

روش های درمانی ناخنک دو دسته اند: دارو درمانی و جراحی.

دارو درمانی

چنانچه ناخنک موجب سوزش شدید و یا قرمزی چشم گردد، پزشک شما با تجویز قطره چشمی و پماد چشمی که حاوی کورتیکواسترویید می باشد، التهاب را کاهش خواهد داد.

جراحی

در صورتی که قطره ها و پماد های چشمی تجویز شده موجب کاهش درد نگردد، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند ناخنک به کمک عمل جراحی برداشته شود. علاوه بر اینها در مواردی که ناخنک منجر به کاهش دید و یا آستیگماتیسم می شود نیز جراحی و برداشتن ناخنک پیشنهاد می گردد. در صورتی که این بیماری مشکلاتی برای بینایی شما ایجاد نکرده است، با این حال به دلیل زیبایی قصد دارید آن را بردارید، می توانید در این مورد با پزشک خود مشورت نمایید.

انجام این عمل نیز همانند سایر جراحی ها با ریسک هایی همراه خواهد بود. در برخی موارد ممکن است ناخنک پس از عمل دوباره بازگردد. خشکی و سوزش چشم نیز پس از عمل می تواند رخ دهد. در این صورت پزشک شما می تواند با تجویز دارو های مناسب از میزان درد کاسته و احتمال بازگشت ناخنک را به حداقل برساند.

چگونه می توانم از ابتلا به ناخنک پیشگیری کنم؟

اگر برایتان امکان دارد، از قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی که موجب ایجاد ناخنک می گردند اجتناب کنید. شما می توانید با استفاده از عینک آفتابی استاندارد، و پوشیدن کلاه مناسب از چشمان خود در برابر آفتاب و باد و گرد و غبار محافظت نمایید. عینک آفتابی بایستی از چشم در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) نیز به خوبی محافظت نماید. اگر هم اکنون مبتلا به ناخنک هستید، چنانچه کمتر در معرض عوامل زیر قرار بگیرید، سرعت رشد آن را آهسته تر خواهید کرد:

• باد
• گرد و غبار
• دود سیگار
• گرده گلها و گیاهان
• نور خورشید

لازم به ذکر است رعایت این موارد از بازگشت مجدد ناخنک پس از عمل جراحی نیز جلوگیری می کند.